چکیده این مطلب : انتشار : 1396/03/31 3 نظر

چرا تماس چشمی در ارتباط غیرکلامی اهمیت دارد؟ برای یافتن اهمیت این موضوع، باید به چشم به عنوان یک ابزار نگاه کنیم و ببینیم از آن چه استفاده‌هایی می‌شود. متاسفانه امروزه گوشی‌های هوشمند گوی سبقت را از انسان‌ها ربوده‌اند و مجالی برای برقراری ارتباط چشمی آنها به هم نمی‌دهند.

دریغ کردن نگاه، راهی برای نشان دادن خشم و غضب است، موقع پنهان کردن دروغ در چشم طرف نگاه نمی‌کنیم، خیره نگاه کردن نوعی تجاوز به حریم شخصی انگاشته می‌شود و به‌طور کلی با نوع نگاه‌مان می‌توانیم سبب شادی، غم، ترس و تعجب دیگران شویم. می‌توان گفت یک جفت سلاح قدرتمند در اختیار داریم که نوع استفاده از آن به خودمان بستگی دارد. در این مقاله با حقایق جذاب درباره‌ی ارتباط چشمی جذاب بیشتر آشنا شوید.

ارتباط چشمیِ جذاب بیش از حد، به طور غریزی با گستاخی، خصومت یا تکبر در ارتباط است؛ اما در محیط‌ کاری، ارتباط چشمیِ جذاب بیش از حد ممکن است با نیت عمدی برای تسلط یافتن، ترساندن، تحقیر کردن یا القای حس «معیوب بودن» به فرد مقابل، همراه باشد. بنابراین، اگر هنگام برقراری ارتباط چشمی با دیگران، یکی از این مقاصد را در سر دارید، بهتر است از این کار اجتناب کنید.

از سوی دیگر، ارتباط چشمیِ کم هم می‌تواند شما را معذب، بی‌میل یا ریاکار نشان دهد. برای مثال، یک بیمارستان بزرگ محلی در تحلیل شکایات بیماران دریافت که 9 نامه از 10 نامه‌ی شکایت، به ارتباط چشمی ضعیف پزشک با بیمار اشاره دارند، نقطه‌ضعفی که از دید عموم، بخاطر اهمیت ندادن یا فقدان توجه پزشک به بیمار است.

مدت زمانِ مناسب برای برقراری ارتباط چشمی‌ که سبب ایجاد حس توجه و اعتماد دوطرفه می‌شود، بسته به موقعیت‌، محیط، نوعِ شخصیت، جنسیت و تفاوت‌های فرهنگی، مختلف است. اگرچه طبق یک قاعده‌ی کلی، ارتباط چشمی مستقیم حین یک مکالمه که بین 30 درصد تا 60 درصد از مدت زمان مکالمه متغیر باشد، یک جوّ صمیمی و پربار را ایجاد می‌کند. در نظر داشته باشید که وقتی شنونده هستید، ارتباط چشمی‌ شما بیشتر و وقتی گوینده هستید، ارتباط چشمی‌تان کمتر می‌شود.

آیا حقایق زیر را درباره‌ی ارتباط چشمی می‌دانستید؟

• ارتباط چشمی یک حس پیوند قدرتمند و ناخودآگاهانه ایجاد می‌کند و این پیوند حتی با چشمان نقاشی‌شده یا عکس‌ گرفته‌ شده هم برقرار می‌شود، حقیقتی که توسط محققان دانشگاه کورنِل (Cornell) ثابت شد. این محققان نگاه خیره‌ی خرگوش کارتونی روی جعبه‌های کورن‌فلکس تریکس (Trix) را دستکاری کردند و از گروهی از بزرگسالان خواستند یکی از آنها را انتخاب کنند. چیزی که این محققان دریافتند مطابق انتظارشان بود. جعبه‌ای که اغلب بزرگسالان انتخاب کردند، جعبه‌ای بود که خرگوشِ روی آن، مستقیم در چشمان‌شان نگاه می‌کرد.
• زمانی که از موضوعات شرم‌آور، ناراحت‌کننده یا غم‌انگیز صحبت می‌کنیم یا در حال زیر و رو کردن افکار و احساسات درونی‌مان هستیم، ارتباط چشمی‌مان کم می‌شود.
• هنگام صحبت با افرادی که دوست‌شان داریم، تحسین‌شان می‌کنیم یا زیردست‌شان هستیم، ارتباط چشمی‌مان زیاد می‌شود. در مکالماتِ صمیمانه‌تر، طبیعتا بیشتر به هم نگاه می‌کنیم و خیرگی نگاه را مدت زمان بیشتری حفظ می‌کنیم. در واقع، بر اساس میزان ارتباط چشمی، روابط را قضاوت می‌کنیم. هر چه ارتباط چشمی بیشتر باشد، رابطه نزدیک‌تر است.
• زنان بیشتر از مردان با فردی که در حال صحبت با او هستند، ارتباط چشمی برقرار می‌کنند. این یکی از دلایلی است که زنان مکالمه‌ی رو در رو را ترجیح می‌دهند و مردان به صحبت کردن در حالت ایستاده کنار هم قانع هستند.
• مردم معمولا در آسانسور، مترو، اتوبوس‌ها و قطارهای شلوغ، از ارتباط چشمی اجتناب می‌کنند. در آسانسور که مقابل در می‌ایستیم و در مکان‌های دیگر به گوشی‌های هوشمندمان زل می‌زنیم، چون وسیله‌ای است برای کنترل عدم‌ امنیتی که از ترس حمله شدن به حریم شخصی‌مان احساس می‌کنیم. پیشخدمت‌ها از عدم ارتباط چشمی به عنوان یک ترفند استفاده می‌کنند تا به مشتریان این سیگنال را ارسال کنند که: «من آنقدر سرم شلوغ است که الان نمی‌توانم به کار تو رسیدگی کنم». کارمندان هم اغلب با پیدا شدن سر و کله‌ی رئیس، به‌ویژه وقتی به نظر می‌رسد او سؤال سختی دارد یا به دنبال داوطلب برای انجام کاری است، نگاه‌هایشان را از او می‌دزدند. (دانش‌آموزان هم وقتی معلم می‌خواهد درس جلسه‌ی قبل را بپرسد، از این ترفند استفاده می‌کنند!)
• مهم‌ترین بخش از زبان بدن که نشان می‌دهد فرد در حال دروغ گفتن است، اجتناب او از برقراری ارتباط چشمی است. برخی از افراد (به‌ویژه کودکان) نمی‌توانند هنگام دروغ گفتن، مستقیم به چشمان شما نگاه کنند. اما بسیاری از افراد (به‌ویژه گستاخ‌ترین آنها) برای «راست جلوه دادن» دروغ‌شان، بیش از حد ارتباط چشمی برقرار می‌کنند و به طولانی نگه‌داشتن آن اصرار دارند.
• اگر یک گوینده هنگام صحبت کردن، با اشتیاق به دنبال ارتباط چشمی باشد، از دید مخاطب قابل‌باورتر، مصمم‌تر و ماهرتر است.

ارتباط چشمی نیرویی به شدت قدرتمند است؛ زیرا با نخستین الگوهای بقای بشر ارتباط دارد. کودکانی که توانایی جذب و حفظ ارتباط چشمی داشتند و در نتیجه می‌توانستند توجهات بیشتری را به خود جلب کنند، شانس بهتری برای سیر شدن و مراقبت داشتند. امروزه، نوزادان به طور غیرارادی نگاه‌شان را روی والدین‌شان قفل می‌کنند. قدرت آن ارتباط چشمی بچگانه هنوز اثر خود را در ذهن بزرگسالان از دست نداده است. ما هنگام برقراری ارتباط چشمی (صرف‌نظر از نوع و میزان آن) به طور خودکار به سیگنال‌هایی که ارسال و دریافت می‌کنیم، اعتبار زیادی می‌دهیم.